De fabrieksstad Enschede

Enschede stond bekend als de grootste industriestad in het oosten én de lelijkste stad van Nederland. Een gore roetige fabrieksstad in Twente, een achtergebleven gebied, met ruwe gewoontes. Een van de armste gedeelten van Nederland. Een stad met een immer grijze hemel, waar het vaak regende en mistte en een doordringende vettige nevel in de straten hing. De bittere rook van de in brand gestoken veengebieden, die slechts voor even de stank van de fabrieken verdreef. Alleen de mist kon de grauwheid van deze troosteloze plaats verhullen. 

De textielfabrieken, de parel van het nijvere Twente. Een parel met roet en bloed besmeurd, waar een kleine kliek textielbaronnen sinds mensenheugenis de boeren- en burgerbevolking onderwierp. Een bevolking die daardoor onderdanig, wantrouwend, nors en zwijgzaam werd geboren. Een bevolking die was grootgebracht met eerbied voor de hoge heren en waar geheugen reeds in de kinderjaren werd afgeschaft. 

Enschede was een rode stad fabrieksstad, een bolwerk van socialisme, communisme en anarchisme, waar bittere armoede heerste. Een stad waarvan zelfs de ruïnes, achtergebleven van de vele branden en oorlogen, geplunderd werden door de heren fabrikanten. 

 Nergens in het land was het klassenverschil tussen werkvolk en industriëlen zo groot. Enschede was een moderne slavenkolonie waar elke opstand tegen de legale slavenhouders in de kiem werd gesmoord. Enschede was een lege stad. Als vroeg in de koude schemer het werkvolk door de sirenes en stoomfluiten, die slechts zwegen op zondag, naar de fabriek werd geroepen, bewoog een zwijgende massa zich door de straten. Tienduizenden arbeiders met bleke gezichten, op fietsen of klompen. Overdag was iedereen aan het werk en waren de straten verlaten. Alleen de vieze stank van de fabrieken was altijd aanwezig. Enschede was in het donker een dode stad. Na tien uur was de Fabrieksstad uitgestorven en leek een desolate plaats in de provincie. Een gat zonder leven en geest.

Uit `De Hunnen´ 1984